De saxofoon bestaat sinds 1840 als een hele familie, waaronder de sopraan-, de alt-, detenor- en de baritonsaxofoon, dankzij de Belgische instrumentenbouwer Adolphe Sax. Hij ontwierp in opdracht van de Franse militaire blaaskapel een blaasinstrument met een grotere dynamiek die hard en briljant, maar ook fluisterzacht en zwoel kan klinken.
De saxofoon is gemaakt van koper, maar heeft op het oorspronkelijk houten mondstuk een enkel riet en wordt daarom net als de klarinet tot de houten blaasinstrumenten gerekend.
Het instrument werd eerst vooral bespeeld in harmonie- en fanfareorkesten, maar vervolgens ook in klassieke orkesten en musicals.
Sinds de komst van radio en tv nam de populariteit van de saxofoon een grote vlucht en tegenwoordig klinkt de sax volop in allerlei muziekstijlen als jazz, blues, latin, funk, soul, pop en rock.